Trước khi nhắc đến những loại rượu vang nổi tiếng trên thế giới hiện nay, hãy cùng sơ lược một chút về khái niệm rượu vang là gì.
Định nghĩa đầy đủ về rượu vang
Rượu vang là một loại đồ uống có cồn được làm bằng nước ép lên men của nho. Độ cồn rơi vào khoảng 5,5 – 20,5%, hàm lượng dinh dưỡng rơi vào khoảng 82 Kcalo (100ml) chất béo và cholesterol bằng 0.
Về mặt kỹ thuật, rượu vang có thể được làm từ bất kỳ loại trái cây nào (chẳng hạn như táo, nam việt quất, mận, v.v.), nhưng nếu nhãn chỉ ghi “Wine”, thì nó được làm từ nho.
Nói về sự khác biệt, điểm khác biệt giữa rượu và bia là bia được ủ từ các loại ngũ cốc sau đó được lên men. Rất đơn giản, rượu được làm từ trái cây và bia được làm từ ngũ cốc.
Rượu vang là gì?
Nho làm rượu khác với nho chúng ta thường ăn: chúng nhỏ hơn, ngọt hơn và có nhiều hạt hơn. Hầu hết các loại rượu vang được làm từ Vitis vinifera, một giống nho có nguồn gốc từ Caucasus. Có hàng ngàn giống nho, phổ biến nhất là Cabernet Sauvignon.
Hương vị của rượu
Có một số khía cạnh có thể giải thích hương vị độc đáo của rượu vang: độ chua, vị ngọt, độ cồn, tannin và các hợp chất hương vị được tạo ra trong quá trình lên men các loại trái cây. Rượu vang mang hương vị của vị quả chua mát như: Nho chua, chanh, cam, bưởi, dứa, táo, mơ, dâu tây. Vị ngọt mát của trái cây như: Vải, nho chín, lê, anh đào, sim, chuối, ớt xanh ngọt. Ngoài ra còn có quả óc chó, hạnh nhân, mộc qua, phúc bồn tử.
Tính axit: Rượu vang như một loại đồ uống có độ pH ở cuối có tính axit, nằm trong khoảng từ 2,5 (chanh) đến cao tới 4,5 (sữa chua Hy Lạp). Rượu có vị chua.
Độ ngọt: Tùy thuộc vào loại rượu bạn uống, độ ngọt của rượu không bao giờ cho thêm đường sẽ ngọt như siro phong. Thuật ngữ “khô” dùng để chỉ rượu không có vị ngọt.
Tanin: Tanin có trong rượu vang đỏ và góp phần làm se rượu vang đỏ. Đặt một túi trà đen ướt lên lưỡi là một ví dụ điển hình về tanin.
Rượu vang còn mang hương của gỗ như: Hương thơm gỗ thông, gỗ bá hương, hương gỗ sồi. Kết hợp với hương gia vị, vani, bột nở, nấm, cam thảo, cỏ gia vị, mầm cây nho đen, quế, nụ đinh hương, hạt tiêu.
Các hợp chất tạo mùi thơm: Trong rượu vang (phenol, este, rượu cao hơn, axit, v.v.), bạn sẽ thấy sự phức tạp của hương vị và mùi thơm của rượu. Mỗi giống nho thể hiện các mức độ hợp chất thơm khác nhau. Đây là lý do tại sao một số loại rượu vang có mùi quả mọng và một số loại rượu vang có mùi hoa. Một yếu tố ảnh hưởng đến hương thơm của rượu vang là quá trình lão hóa. Hầu hết tất cả các loại rượu vang đỏ đều được ủ trong thùng gỗ sồi, điều này không chỉ góp phần tạo nên các hợp chất tạo hương vị cho thùng gỗ sồi (như vani), mà còn đóng vai trò như một đường dẫn để rượu tiếp xúc với oxy. Quá trình oxy hóa và lão hóa sẽ tạo ra một loạt các hương vị rượu độc đáo, bao gồm cả hương hoa / trái cây khô.
Phân loại
Hiện nay, có 5 loại rượu vang phổ biến và được mọi người dùng nhiều, bao gồm: Vang đỏ, Vang trắng, Vang hồng, rượu vang sủi tăm (vang nổ) và rượu vang ngọt. 3 loại rượu vang được sử dụng nhiều nhất bao gồm: vang đỏ, vang trắng, vang sủi tăm.
Rượu vang đỏ (Red wine)
Rượu vang đỏ cũng là loại rượu được yêu thích nhiều nhất trên thế giới. Rượu vang đỏ được làm từ các giống nho có màu đỏ sẫm, lên men cả vỏ cả ruột. Màu đỏ đẹp mắt bạn thấy trong các chai vang đỏ là đến từ các sắc tố anthocyan (còn được gọi là anthocyanin) có trong vỏ nho. Màu sắc thực tế của vang đỏ có thể thay đổi từ màu đỏ thẫm qua màu nâu cam của rượu để lâu và do đó mất đi màu sắc tươi nguyên thủy.
Rượu vang trắng (White wine)
Việc lên men các giống nho trắng tạo ra rượu vang trắng. Nho làm ra rượu vang trắng có vỏ màu xanh hoặc vàng. Một vài giống nho làm rượu vang trắng nổi tiếng được biết đến chẳng hạn như Chardonnay, Sauvignon Blanc và Riesling. Nho đỏ cũng có thể được sử dụng để sản xuất rượu vang trắng nếu như phần vỏ nho được loại bỏ một cách cẩn thận, không làm loang màu sang nước ép nho. Chẳng hạn như nho đỏ Pinot Noir thường được sử dụng để sản xuất Champagne. Rượu vang trắng thường được làm với phong cách không ngọt (dry). Tuy nhiên cũng có rượu vang ngọt được sản xuất từ nho trắng khi quá trình lên men bị dừng lại trước khi toàn bộ đường trong nước ép nho được chuyển hóa thành cồn.
Rượu vang hồng (Rose wine)
Rượu vang Rose cũng được làm từ nho đỏ như Red wine. Nhưng thời gian nước nho tiếp xúc với vỏ của nho đỏ là ngắn thay vì lâu như rượu vang đỏ. Đây có thể được coi là loại rượu lâu đời nhất. Vang hồng có thể có thang màu từ màu cam nhạt đến màu tím nhạt, tùy thuộc vào giống nho được sử dụng và kỹ thuật làm rượu vang. Rose wine có thể là vang không sủi tăm (Still wine), bán sủi tăm (Semi – sparkling), hoặc sủi tăm (Sparkling) với nhiều mức độ hương vị từ rượu vang hồng không ngọt của Provence cho đến rượu vang hồng ngọt White Zinfandels.
Rượu vang sủi tăm/vang nổ (Sparkling wine)
Rượu vang sủi bọt/ rượu vang sủi tăm/ vang nổ là một loại rượu rất thú vị vì nó đến từ một quá trình lên men thứ hai diễn ra trong chai thay vì trong thùng. Điều này dẫn đến sự hình thành các bọt khí CO2. Lấp lánh có thể có màu đỏ, trắng hoặc hồng. Hương vị có thể từ giàu khoáng chất đến đậm đà và ngọt ngào. Rượu vang sủi bọt thường bị nhầm lẫn với champagne hoặc ngược lại. Rất đơn giản vì từ rượu vang nổ và mỗi từ rượu sâm banh trong tiếng Việt đều có nghĩa là rượu vang nổ. Có thể nói, sâm panh đôi khi có thể được gọi là rượu vang nổ, nhưng không phải tất cả các loại rượu vang nổ. Nó được gọi là champagne.
Rượu vang ngọt (Dessert wine)
Vang ngọt là từ dùng để chỉ rượu vang có chứa lượng đường trong khoảng từ 45g/L hoặc hơn. Rượu vang ngọt cũng là loại rượu vang trái ngược với vang dry (vang không ngọt). Nồng độ cồn trung bình của vang ngọt là vào khoảng từ 15% đến 22%.
Những loại rượu vang nổi tiếng trên thế giới
Vang đỏ
Cabernet Sauvignon
Như tên gọi, loại rượu này chủ yếu bao gồm giống nho Cabernet Sauvignon, một giống nho lai giữa hai vùng Cabernet Blanc và Sauvignon Blanc, đây là một giống nho rất phổ biến vì nó được tìm thấy ở hầu hết các vùng. một trong những giống nho tạo nên những ly rượu vang kiểu Bordeaux nổi tiếng.
Giống nho này cũng rất dễ trồng và thích nghi với nhiều điều kiện thời tiết, khí hậu mà không gặp bất cứ trở ngại nào, đó là lý do tại sao tuy có nguồn gốc từ Pháp nhưng nó cũng được sử dụng ở nhiều nơi khác trên thế giới như California (Mỹ), Washington (Mỹ), Chile, Australia, Argentina, New Zealand, Canada … Giống nho Cabernet Sauvignon có vỏ khá dày nên phát triển tốt nhất ở những vùng hoặc vùng có khí hậu nóng vì những điều kiện khí hậu này giúp nó chín nhanh hơn.
Phần lớn những chai rượu vang được tạo ra từ giống nho này đều được ủ trong các thùng gỗ sồi. Ngoài ra, mỗi nhà sản xuất trong quá trình làm vang sẽ có những công thức và thủ thuật riêng của mình để làm nổi bật hơn hương vị của nho. Một số chai rượu vang Cabernet Sauvignon nổi tiếng hay được nhắc đến là: Trapiche Oak Cask Cabernet Sauvignon, Due Palme Albrizzi, Navigator California Cabernet Sauvignon, Veo Grande Reserva Cabernet Sauvignon…
Hiện tại ở GiangWine đang có 3 loại của dòng vang này là Cono Sur Bicicleta Cabernet Sauvignon, G7 Reserva Cabernet Sauvignon, Louis Eschenauer Cabernet Sauvignon.
Merlot
Merlot là một giống nho có màu xanh đậm được sử dụng đồng thời trong sản xuất rượu vang Merlot và là nguyên liệu pha trộn trong các loại hỗn hợp khác nhau. Giống rượu vang đỏ này có mối quan hệ chặt chẽ với khu vực Bordeaux và Tây Nam nước Pháp. Cùng với Pháp, Merlot tiếp tục phát triển và cũng đang trở nên phổ biến ở miền bắc nước Ý hoặc những vùng xa xôi của Tân Thế giới, chẳng hạn như Thung lũng Sonoma ở Hoa Kỳ.
Vì sự nổi tiếng trên toàn thế giới nên rượu vang Merlot có hai phong cách chính: Phong cách Quốc tế – Được thực hành ở nhiều vùng rượu vang ở Tân Thế giới Mới, họ có xu hướng nhấn mạnh việc thu hoạch muộn để làm cho rượu vang Merlot có màu tím theo phong cách này với hương vị phong phú với nồng độ cồn cao và nhẹ. Tannin, hương gỗ sồi mạnh mẽ, tannin mềm và hương mận và quả mọng.
Trong khi đó, phong cách truyền thống đặc trưng của vùng Bordeaux tại Pháp – quốc gia Cựu Thế Giới lại thu hoạch nho Merlot sớm hơn để giữ lại tính axit và những đặc tính còn non của nho. Rượu vang truyền thống vùng Bordeaux đem lại vị trung bình với nồng độ cồn vừa phải, lan tỏa hương vị trái cây tươi (mâm xôi, dâu tây).
Một số chai rượu vang Merlot nổi tiếng: Chateau Magnol Haut – Medoc Cru Bourgeois, Barton & Guestier Reserve Merlot, Malnera Merlot Malvasia Nera Salento IGT, Santa Rita Tres Medallas Merlot…
Primitivo
Rượu vang Primitivo được biết đến là loại rượu vang có hàm lượng cồn và tannin cao. Chính vì thế những chai vang Ý Primitivo có hương vị rất đậm đà. Những chai rượu vang Primitivo có nồng độ cồn thấp nhất là từ 13.5%. Có những chai mạnh còn có nồng độ cồn lên tới 18%.
Dòng rượu vang danh tiếng Primitivo di Manduria là loại rượu vang đỏ DOC chủ chốt của khu vực Puglia, miền nam Italia. Những chai Primitivo ngon nhất đều xuất phát từ vùng rượu vang này. Nơi đây có những vườn nho Primitivo nguyên thủy, thuần chủng nhất với tuổi đời hàng trăm năm. Đây chính là nguyên liệu để tạo ra những chai rượu vang Primitivo tuyệt vời.
Một số chai rượu vang đỏ Primitivo ngon nổi tiếng thế giới: Primitivo Salento IGP, Rocca Delle Baronie Primitivo Di Manduria, Uno 1 Primitivo Di Manduria Riserva, …
Vang sủi bọt/vang nổ nào được yêu thích nhất?
Champagne
Tất cả Champagne đều là rượu vang nổ, nhưng không phải tất cả rượu vang nổ đều là Champagne. Có một số loại rượu vang nổ. Hầu hết mọi người thường hiểu nhầm vang Sparkling là vang Champagne. Champagne chỉ có thể được gọi là Champagne nếu nó đến từ vùng Champagne ở miền bắc nước Pháp, được làm từ 1 trong 3 giống nho là Pinot Noir, Pinot Meunier và Chardonnay.
Một số chai rượu vang nổ Champagne nổi tiếng có thể kể đến là: Arthur Metz Cremant D’Alsace Edition Speciale Rose, Canard Duchene Rose, G.H. Mumm Cordon Rouge Brut Champagne, Arthur Metz Cremant D’Alsace Brut Medaille….
Moscato
Rượu vang Moscato (hay Moscato wine) là một loại vang ngọt của Ý được biết đến với mùi hương hoa đặc trưng. Loại vang trắng này thường được coi là một loại thức uống tráng miệng và hay được làm dưới dạng vang sủi tăm để mang lại sự sảng khoái cho người thưởng thức.
Mặc dù có một số khác biệt giữa các giống, rượu vang Moscato nhìn chung có nồng độ cồn tương đối thấp từ 5 đến 7%, trong khi các loại rượu vang trắng khác có độ cồn khoảng 10 đến 12%. thích hợp để nhâm nhi mỗi ngày hoặc là thức uống hoàn hảo cho những giờ giải lao mà không gây cảm giác quá chóng mặt, có thể nói những loại rượu vang Moscato ngon nhất.
Những chai rượu vang Moscato ngon nhất như: Moscato d’Asti, Asti Spumante …
Vang ngọt
Port
Port là một loại rượu vang đỏ ngọt ngào được tinh chế bởi đất nước Bồ Đào Nha. Rượu vang Port được thưởng thức như một loại rượu tráng miệng vì chúng có hương vị đậm đà và ngọt ngào. Phong cách rượu vang bao gồm rượu vang trắng, hồng, đỏ và rượu vang cổ điển được gọi là Port Tawny. Chúng thường được giữ ở mức cao trong thời gian dài và khá tốn kém.
Vị vang Port thiên về hướng ngọt ngào hơn với hương vị của quả mâm xôi, dâu đen, caramel, quế và sô cô la. Một số cổng bao gồm màu đỏ với hương vị quả mọng và sô cô la. Rượu vang Tawny thường chứa caramel và hương thơm. Hạt hơi ngọt. Rượu vang Port trưởng thành trong hơn 30 năm với nhiều hương thơm tinh tế như than chì, hạt dẻ, đậu xanh và hạnh nhân.
Dòng vang này khuyến khích nên lưu trữ ở nhiệt độ 16 độ C để lưu giữ hương vị thơm ngon tuyệt hảo nhất của nó. Thực phẩm ăn kèm bạn có thể dễ dàng kết hợp với các loại pho mai, thịt hun khói và nó cũng rất hợp với những món tráng miệng, socola, caramel.
Một số chai Port ngon có thể kể đến như: Quinta de La Rosa Tawny Port, Reserve Ruby Port, Colheita Port, Late Bottled Vintage…
Sauternes
Saivernes (Bordeaux, Pháp) từ lâu đã được coi là một biểu tượng của rượu vang ngọt trên thế giới. Một loại nấm mốc quý Botrytis trên trái nho được hình thành đặc biệt do vùng khí hậu ở nơi đây, tạo nên loại rượu vang ngọt tráng miệng ngon bậc nhất thế giới.
Rượu vang Sauternes ngọt cổ điển có màu vàng vàng đậm (đậm hơn hầu hết các loại rượu tráng miệng khác) chuyển sang màu hổ phách theo thời gian. Đặc trưng cho các loại rượu được lên men bằng nấm botrytis quý phái. Rượu vang Sauternes có hương thơm của hoa và quả hạch. một chút hương hoa kim ngân, sự cân bằng hoàn hảo giữa vị ngọt và độ chua để mang lại cảm giác thanh mát và tươi mát trong khi vẫn giữ được nét thanh lịch. Sauternes chủ yếu là giống nho chiếm 80% diện tích vườn nho địa phương, phần còn lại chủ yếu được làm bằng nho trắng trồng Sauvignon.
Các loại rượu vang Sauternes nổi tiếng mà bạn nên biết đó là: Chateau Rieussec Sauternes, Delor Héritage 1864 Sauternes, Château d’Yquem, Château de Rayne-Vigneau…
Vang hồng
Syrah
Syrah là một loại nho có quả đỏ sẫm. Năm 1999 Syrah được tìm thấy ở hai vùng miền đông nước Pháp là Dureza và Mondeuse Blanche. Syrah đã thử nghiệm thành công và thuyết phục được những người yêu rượu trên toàn thế giới. Các loại rượu được làm theo nhiều kiểu dáng, hình dạng và nhiều hương vị trái cây đen.
Giống nho Syrah có khả năng già đi trong nhiều năm hoặc nhiều thập kỷ trong điều kiện tốt nhất. Hương vị bao gồm dâu đen, mận, anh đào đen, hoa, gia vị, đất, sô cô la, cam thảo, quả việt quất, hạt tiêu và nấm cục pha trộn với một chút da thuộc, một chút khói. Khi uống Syrah, bạn sẽ cảm nhận được hương thơm và vị đậm đà ngay từ ngụm đầu tiên, sau đó là vị cay ở hậu vị.
Các loại rượu vang Syrah nổi tiếng thế giới mà bạn có thể tham khảo là: Syrah Rosé 1750, Syrah Rose La Châsse, 1753 Rose Syrah Vermentino Campuget, Arrogant Frog Ribet Pink Syrah…
Mourvedre
Bất cứ ai thích Cabernet Sauvignon chắc chắn sẽ yêu thích Mourvedre. Mourvedre (còn được gọi là Monastrell) là một loại rượu dân dã, có độ cồn cao có nguồn gốc từ Tây Ban Nha. Mourvedre thường được sử dụng để trộn các món yêu thích như Châteauneuf du Pape. Cùng với Grenache và Syrah, Mourvedre là một trong những loại rượu chủ lực của giống nho Rhône.
Vang Mourvedre nhiều cồn, sở hữu mùi thơm bùng nổ của các loại trái cây vỏ đen, hoa cỏ và thảo mộc như hồ tiêu, xạ hương, thậm chí ở một số vùng còn xen lẫn chút đặc điểm của thịt đỏ. Một số chai rượu vang hồng ngon được làm từ nho Mourvedre là: Quando Mourvedre Rose 2020, Babylonstoren Mourvedre Rose 2015, Cline Cellars Mourvedre Rosé…
Ngày càng thế giới rượu vang càng mang đến nhiều hương vị vang tuyệt hảo dành cho giới mộ đạo. Tuy nhiên những dòng vang trên đây là những dòng có tuổi đời cũng như hương vị đặc trưng đặc biệt nổi tiếng trên thế giới. Chúc các bạn sẽ sớm thử được hết các loại vang ở đây.
